MUZIČKA DIPLOMATIJA JUGOSLAVIJE (1945-1971)

Organizator izložbe: Muzikološki institut SANU

Izložbu osmislila: dr Biljana Milanović, muzikolog, viši naučni saradnik Muzikološkog instituta SANU

Autori izložbe i kataloga: dr Biljana Milanović, muzikolog, viši naučni saradnik Muzikološkog instituta SANU; Ivan Hofman, dipl. istoričar, arhivski savetnik u Arhivu Jugoslavije

Dizajn izložbe i kataloga: Studio „Arhetip“ (Katalog možete besplatno preuzeti ovde).

Saradnici: Vesna Arsenović, Arhiv Jugoslavije; dr Vanja Grbović, naučni saradnik Muzikološkog instituta SANU; dr Marija Maglov, naučni saradnik Muzikološkog instituta SANU; dr Miloš Bralović, naučni saradnik Muzikološkog instituta SANU; msr Katarina Nikolić, istraživač-saradnik Muzikološkog instituta SANU; msr Teodora Trajković, bibliotekar Muzikološkog instituta SANU; msr Teodora Zanoškar, istraživač-pripravnik na Fakultetu primenjenih umetnosti u Beogradu; msr Ana Nikolić, stipendista, doktorand Univerziteta umetnosti u Beogradu; Dražena Todorović, stipendista, studentkinja master studija muzikologije na Fakultetu muzičke umetnosti u Beogradu.

Tehnička realizacija postavke: Ustanova kulture Parobrod.

Izložba je posvećena najdinamičnijem periodu muzičke razmene sa svetom u istoriji socijalističke Jugoslavije, kao i same Srbije. Organizovana je s ciljem da se ukaže na istaknutu ulogu muzičke umetnosti u sprovođenju kulturne diplomatije kao značajnog segmenta spoljne politike, te na sticanje visokog evropskog i svetskog renomea pojedinih jugoslovenskih muzičkih umetnika i ansambala koji su doprinosili stvaranju pozitivne slike o državi i njenoj kulturi u inostranstvu.
Kao rezultat višegodišnjih istraživanja iz domena muzikologije i istorijske nauke, izložba predstavlja inovativno osmišljene tekstualno-vizuelne narative zasnovane na prezentovanju arhivskih dokumenata. Osnovu građe čine materijali iz arhivskih fondova Arhiva Jugoslavije. Oni su dopunjeni vizuelno atraktivnom građom, pre svega fotografijama i koncertnim programima koji se čuvaju u Muzikološkom institutu SANU, Muzeju pozorišne umetnosti Srbije, Istraživačko-dokumentacionom centru Narodnog Pozorišta u Beogradu, Beogradskoj filharmoniji, Ansamblu Kolo, arhivi porodice Čangalović i arhivi Živojina Zdravkovića. Većina dokumenata po prvi put se predstavlja javnosti.
Hronološki okvir izložbe (1945–1971) omeđen je razdobljem tokom kojeg je kulturna saradnja s inostranstvom bila u resoru nekoliko saveznih organa uprave. Godina 1971. uzeta je kao granična, jer je tada ukinuta Savezna komisije za kulturne veze s inostranstvom, a njen rad prenet je u nadleštvo organa uprave republika i pokrajina.
Izložba je koncipirana na osnovu nekoliko ukrštenih parametara, uključujući geopolitičku dinamiku, koja obuhvata blokovsku podelu sveta i stvaranje Pokreta nesvrstanih, hronologiju, kao i tematsku podelu u domenu muzičkih aktivnosti.
Zasebno su predstavljene prve posleratne godine obeležene socrealizmom u jugoslovenskoj umetnosti, kada je dominirala razmena muzičkih aktivnosti sa zemljama „narodne demokratije“. Posle prelomne 1948. godine i okretanja ekonomskoj i vojnoj pomoći SAD-a i zapadnoevropskih zemalja, muzika je bila među prvim vesnicima zaokreta u kulturnoj politici okrenutoj Zapadu. U tom kontekstu predstavljena su arhivska dokumenta koja svedoče o ekspanziji muzičkih aktivnosti: u roku od nepune tri godine (1949–1952) uspostavljena je saradnja s većinom kapitalističkih zemalja Evrope, pri čemu se prate gostovanja muzičkih umetnika i ansambala, kao i učešća jugoslovenskih folklornih trupa, muzičkih solista i kompozitora na uglednim evropskim takmičenjima i festivalima. Već u drugoj polovini pedesetih godina – posle obnavljanja odnosa s SSSR-om (1955) i sve vidnije saradnje s vanblokovskim zemljama, koja će prerasti u Pokret nesvrstanih (1961) – muzička diplomatija Jugoslavije razvija se u praktično svim geopolitičkim pravcima. Dokumenta ukazuju na izuzetno razvijenu mrežu muzičke razmene sa svetom, potvrđujući da su upravo šezdesete godine bile vrhunac muzičke diplomatije socijalističke Jugoslavije.
Predstavljena građa može podstaći pitanja o aspektima državne kontrole i njenom slabljenju kroz liberalizaciju kulturne politike, doprinosu saradnje s inostranstvom emancipaciji i razvojnim tokovima domaće muzike, formiranju predstava kod inostrane kritike i publike o jugoslovenskoj državi i njenoj kulturi, ali i o doživljajima samih umetnika, koji su na svojim putovanjima prevazilazili različite izazove i sticali bogata profesionalna i životna iskustva.

Kliknite na naslove da biste otvorili novu stranícu.

• PRVE PORATNE GODINE (1945–1949)
• U ZAPADNOJ EVROPI (1949–1971)
• OBNAVLЈANJE SARADNJE SA SOCIJALISTIČKIM ZEMLЈAMA (1955–1971)
• KA GLOBALNOM MUZIČKOM UMREŽAVANJU (1955–1971)
• MUZIČKI POHODI U NESVRSTANE ZEMLЈE (1955–1971)
• IZVORI I BIBLIOGRAFIJA (Izložba i katalog izložbe)

Galerija slika sa otvaranja izložbe